KANADA’YA MAL İTHALATINDA ÖNEMLİ BİLGİLER

KANADA’YA MAL İTHALATINDA ÖNEMLİ BİLGİLER

Kanada’ya ithalat federal düzeyde düzenlenmekte olup, ithalatçıların gümrük işlemlerinde uymaları gereken kurallar, gümrük vergilerinin hesaplanma biçimleri Gümrük Kanununda (Customs Act), gümrük vergilerinin oranları ise Gümrük Tarifesinde (Customs Tariff) yer almaktadır.

1. Tarifenin Sınıflandırılması

• Kanada’ya ithal edilen malların sınıflandırılması Dünya Gümrük Örgütünün hazırlamış olduğu “Armonize Mal Tanımı ve Kodlama Sistemi”ne göre yapılmaktadır.
• Mallara ait 6 haneli armonize sistem kodları (Harmonized System Code) örgüte üye tüm ülkelerin gümrük sistemlerinde aynı olmaktadır.
• Ülkemiz, söz konusu örgütün üyesi olduğundan Kanada ile aynı 6 haneli armonize sistem kodunu kullanmaktadır.
• Kanada’nın mal tanımlamasında en detay tarife pozisyonu 10 basamaklı olarak belirlenmiştir.

2. Tarife Uygulamaları

• Kanada, ithalatta, bazı ülkeler veya ülke grupları ile yaptığı tercihli ticaret anlaşmalarından kaynaklı yükümlülüklerini, tarife cetvelinde son sütün altında uygulamaktadır
• Ancak bu tip bir anlaşma söz konusu değilse En Çok Gözetilen Ülke (Most Favoured Nation-MFN) tarifesi geçerli olmaktadır.
• Diğer taraftan, bazı ülkeler için Genelleştirilmiş Tercihler Tarifesi (General Preferential Tariff-GPT) geçerli olmaktadır.
• Ülkemiz, GPT kategorisinde bulunmakta olup, bu tarife kapsamında yer alan ülkemizden ithalatta, menşe belgesi veya Form A ibraz edilmesi halinde bazı ürünler için MFN oranından daha düşük gümrük vergileri-GPT uygulanmaktadır.

2. Tarife Hesaplamaları

• Kanada’da genel olarak ad valorem (yüzde oran) gümrük vergisi uygulanmaktadır. Bir malın değeri üzerinden gümrük vergisi oranına göre ödenmesi gereken vergi miktarı hesaplanmaktadır. • Bir malın değerinin belirlenmesinde ise genelde “satış bedeli” temel alınmakta ve sigorta, nakliye vb bazı eklemeler yapılmaktadır. Satış bedeli alıcının (ithalatçının) satıcıya (ihracatçıya) ödediği miktardır.
• Alıcı ve satıcı arasında satışa konu malların fiyatlandırılmasını etkileyecek bir ilişkinin olması durumunda ise “satış bedeli” temel alınamamaktadır. Bu durumda şu yöntemler uygulanmaktadır:

1. Aynı eşyanın hesaplanmış satış bedeli
2. Benzer eşyanın hesaplanmış satış bedeli
3. İndirgeme yöntemi
4. Hesaplanmış kıymet yöntemi
5. Tarifelerin Kontrolü

• Kanada’nın beyana dayalı bir gümrük sistemi bulunmaktadır. • Her yanlış beyan için hatanın önemine göre uyarıdan 25.000 Kanada doları para cezasına kadar değişen cezalar verilmekte olup yanlış beyanların düzeltilmesi için 4 yıllık bir süre belirlenmiştir.
• Ancak kaçakçılık vb. gibi daha ciddi suçlarda müsadere ve haciz uygulanmaktadır.

5. Ticarette Tedbirler, Korunma, Kontroller
6. Özel İthalat Tedbirleri Yasası

• Özel İthalat Tedbirleri Yasası (Special Import Measures Act) Kanadalı firmaları haksız rekabete karşı korumayı amaçlamakta olup yasanın hükümleri Dünya Ticaret Örgütünün çeşitli anlaşmalarında belirlenen hak ve yükümlülüklere uygundur.
• Söz konusu yasa uyarınca Kanadalı firmalar haksız ithalat uygulamaları hakkında, Kanada Uluslararası Ticaret Mahkemesine (Canada International Trade Tribunal) şikayette bulunabilirler. İnceleme sonucunda anti-dumping ya da telafi edici gümrük vergileri konabilmektedir.
• Ülkemiz menşeli veya çıkışlı demir-çelik inşaat borularının Kanada’ya ithalinde Kanada Uluslararası Ticaret Mahkemesi’nin 23 Aralık 2003 tarihli kararına dayalı olarak antidumping vergisi uygulaması devam etmektedir.

1. Korunma Önlemleri

• Haksız rekabet olmadığı halde bazı ürünlerin ithalatının Kanada’daki bir sanayi dalına zarar verdiğinin düşünüldüğü durumlarda ise söz konusu sanayi dalı için gümrük koruması sağlanabilmektedir. Bu tip gümrük korumalarında Kanada Uluslararası Ticaret Mahkemesi, Maliye Bakanlığına ek vergi konulması veya kısa süreli kota uygulaması için önerilerde bulunabilmektedir.
• Kanadalı firmalar, Çin’den ithal edilen ve Kanada’daki sanayi dallarına zarar verdiklerini düşündükleri mallar için, sadece rekabet ettikleri gerekçesiyle özel gümrük vergileri uygulanmasını isteyebilirler. Ancak bu talepler Çin’in Dünya Ticaret Örgütü üyeliğinin bir şartı kapsamında ele alınmakta olup 2013 yılında sona erecektir.

1. ihracat ve ithalat Kontrolleri

• Güvenlik nedeniyle Kanada belli ürünlerin ihracatını İhracat Kontrol Listesi ile, belli ülkelere ihracatı ise Bölge Kontrol Listesi ile düzenlemektedir.
• Kanada’nın ihracatını kontrol ettiği ürünler uluslararası anlaşmalara ve uygulamalara göre belirlenmektedir.
• ihracat Kontrol Listesinde yedi ürün grubu yer almaktadır. Bu gruplar şöyledir: çift kullanımlı malzemeler, mühimmat, nükleer silahlar, nükleer teknolojide kullanılabilecek 13 çift kullanımlı malzemeler, çeşitli mal ve teknolojiler, füze teknolojisi, kimyasal ve biyolojik silahlar.
• Kanada’nın İthalat Kontrol Listesi de bulunmaktadır. İthalat kontrol listesinde, tarım ve gıda ürünleri, ateşli silahlar, tekstil ve konfeksiyon ürünleri ile demir-çelik ürünleri bulunmaktadır.
• Kontroller çerçevesinde ihracat veya ithalat izni gerekebilmektedir. Söz konusu izinler Đhracat ve İthalat İzinleri Yasasına (Export and Import Permits Act) uygun olmak zorundadır. Bu izinler Uluslararası Ticaret Bakanlığı tarafından verilmektedir.
• Öte yandan, bazı ürünlerin dış ticaretinde farklı bakanlıklardan başka izinlerin alınması da gerekebilmektedir. Örneğin, ilaç ithalatı için Sağlık Bakanlığı izni gerekmektedir.

1. Kontrol Edilen Ürünler Programı

• Kontrol Edilen Ürünler Programı (Controlled Goods Program) bazı mal ve teknolojilerin kötü niyetle kullanılmasını önlemeyi amaçlamaktadır.
• Kanada’nın Đhracat Kontrol Listesinde yer alan bazı ürünleri kullanan firmaların bu programa kaydolmaları zorunludur.
• Gerekli kayıt işlemini gerçekleştirmeyen firmalar veya kişiler 2 milyon Kanada dolarına varan para cezası ve 10 yıla varan hapis cezasına çarptırılabilmektedir.

6. Ürün Standartları,

Etiketleme ve Reklam a. Ürün Standartları

• Kanada’da ürünlerin uyması gereken standartlar yasalarla belirlendiği gibi belli bir sanayi dalında kabul gören teknolojik standartlar ya da üreticilerin gönüllü olarak uyduğu belli kurallar da önemli olmaktadır.
• Kanada Standartlar Konseyi (Standards Council of Canada) gönüllü olarak belirlenen standartların ulusal koordinasyonunu yürütmektedir.
• Kanada Senatosunda tartışılmakta olan Kanada Tüketici Ürünleri Güvenliği Yasası (Canada Consumer Product Safety Act), yürürlüğe girmesi halinde insan sağlığı ve güvenliği bakımından tehlikeli olan tüketici ürünlerinin üretimini, ithalatını, satışını ve reklamını yasaklayacaktır.
• Kanada Tüketici Ürünleri Güvenliği Yasasının getireceği önemli yenilikler, güvenilir olmayan ürünlerin toplatılmasında doğrudan devlete yetki vermesi ve belli bir ürünle ilgili insan sağlığını ya da güvenliğini tehdit eden olay olduğunda kuruluşların Sağlık Bakanlığına bildirim zorunluluğudur. • Ancak söz konusu yasa, başka yasalarla düzenlenen gıda, ilaç, doğal sağlık ürünleri, tıbbi gereçler, kozmetik ürünleri, taşıtlar, zirai ilaçları kapsamayacaktır.

1. Etiketleme

• Kanada’da önceden paketlenmiş tüketici ürünlerinin etiketleri federal düzeyde Tüketici Paketleme ve Etiketleme Yasası (Consumer Packaging and Labelling Act) ile düzenlenmektedir.
• Tüketici Paketleme ve Etiketleme Yasasına göre ürünün adı, net ağırlığı/adedi, üreticinin ya da dağıtıcının adı ve adresi paket üzerinde bulunmalıdır.
• Etiketteki bilgiler Kanada’nın resmi dilleri olan ingilizce ve Fransızca olmak zorundadır. Ancak, üreticinin ya da dağıtıcının adı ve adresi tek bir dilde olabilir.
• Quebec eyaletine satış yapılması düşünülüyorsa, etiketlerin ve ürünle beraber gelen diğer dokümanların Fransızca olması gerektiği hususu dikkate alınmalıdır.
• Gıda ürünleri, Gıda ve Đlaç Yasası ve düzenlemelerine ( Food and Drug Act and Regulations) tabi bulunmaktadır. Etiketleme kurallarının yanısıra gıda ürünlerinde içerik listesi (İngilizce ve Fransızca), son kullanma tarihi (raf ömrü 90 günden az olan ürünler için) ve besin değerleri tablosu (İngilizce ve Fransızca) olmak zorundadır.
• Belirli ürünlerin ithalatında farklı yasalar da uygulanmaktadır. Örneğin, Kanada Tarım Ürünleri Yasası (Canada Agricultural Products Act), Et Teftiş Yasası (Meat Inspection Act), Balık Teftiş Yasası (Fish Inspection Act).
• İlaçlar, Gıda ve İlaç Yasası ile düzenlenmekte olup reçeteli ve reçetesiz ilaçlar için önceden Đlaç Numarası (Drug Identification Number-DIN) alınması gerekmektedir.
• Doğal sağlık ürünleri için ise Doğal Sağlık Ürünleri Düzenlemelerine (Natural Health Products Regulation) uyulması gerekmektedir.

Kanada’ya İthallata Temel Kurallar:

İthalat Öncesi:

• Kanada Gelir İdaresinden İthalat/İhracat İş Numarası alınması,
• Hangi ürünlerin ithal edileceğinin belirlenmesi,
• 1 Ürünün menşe ülkesinin belirlenmesi,
• Ürünün yasak olup olmadığı, kontrole tabi olup olmadığı gibi hususların tespit edilmesi,
• Ürünün 10 basamaklı tarife numarasının belirlenmesi ve bu ürüne uygulanan gümrük vergisi oranının tespiti,
• Ürünün gümrük vergisinin tespiti,
• Ürünün ithalatında uygulanan başka vergiler olup olmadığının tespiti,
• Mal ve Hizmetler Vergisi(GST) uygulanıp uygulanmadığının tespiti,
• Nakliye yöntemlerinin tespiti,
• İthalatın Gümrük Komisyoncusu vasıtasıyla yapılıp yapılmayacağının kararlaştırılması,

İthalat Aşaması:

• Faturalar, menşe belgesi ve diğer gerekli dokümanların temin edilmesi, o İthalatta Aranan Belgeler: Kargo Kontrol Belgesi, 15 Form B-3  Fatura,  Diğer gerekli, izin, lisans ve sertifikalar.

,• Ürünlerin uygun şekilde etiketlenmesi ve menşe ülkesinin belirtilmesi,

• Ürünün ilgili gümrük idaresine ulaştığına dair bildirimin beklenmesi,
• Kanada Sınır Hizmetleri İdaresinin aradığı belgelerin sunulması ve gerekli vergilerin ödenmesi, • Not: 1.600 Kanada dolarının altında ithalatlarda vergiler ödendikten sonra ithalata izin verilmektedir.

Diğer Hususlar:

• ithal partilerin devlet görevlileri tarafından incelenmesi mümkün olup, indirme yükleme masrafları ithalatçıya aittir,
• Bildirimde herhangi bir yanlışlık yapılması halinde bunun düzeltilmesi,
• Gümrük Kanununa uygun hareket etmeyenlere cezai işlem uygulanmaktadır,
• İthal tarihinden itibaren, ithal dokümanlarının 6 yıllık süre ile saklanması.