KANADA’DA VERGİ SİSTEMİ

KANADA’DA VERGİ SİSTEMİ:

 

A- KANADA GELİR VERGİSİ KANUNU:

 

• Kanada Gelir Vergisi Kanununa (Income Tax Act) göre Kanada mukimi olmayan ancak Kanada’da iş yapan kişilerin Kanada vergi iadesi formu doldurmaları ve yasada belirlenen esaslara göre vergilendirilebilen gelir üzerinden hesaplanan vergi miktarını ödemeleri gerekmektedir.
• Kanada mukimi olmayan kişiler şu şekilde tanımlanmaktadır:

o Kanada dışında bir ülkede ikamet eden kişiler ya da,

o Kanada ile ikamet bağı olmayan ve

–     Tüm vergi yılında Kanada’da yaşamayan ya da,

–     Vergi  yılında  Kanada’da  183  günden  daha  az  süre  bulunanlar  olarak tanımlanmaktadır

• ikamet bağları şöyle olabilmektedir:

o Kanada’da ev sahibi olma,

o Eş veya eş kabul edilen partnerin Kanada’da bulunması,

o Kanada’da kişisel mülk bulunması (araba ya da mobilya),

o Kanada’da banka hesabı bulunması vb.

• Söz konusu  yasada  Kanada  mukimi  tanımı  yapılmamış  olup  genel  olarak  Kanada’da yaşamını sürdüren kişiler mukim olarak kabul edilmektedir.
• Kanada dışında kurulmuş işletmeler ile Kanada mukimi olmayan kişilerin Kanada’da elde ettikleri gelirler üzerinden, gelir türüne göre %25’e varan stopaj vergileri (withholding taxes) alınabilmektedir. Bazı gelir türlerinde (temettü, telif ücreti, yıllık irad, emeklilik maaşı vs.) alınan stopaj vergisi kişinin ya da işletmenin Kanada’ya vergi bakımından tüm yükümlülüğü kabul edilirken başka gelir türlerinde (işletme geliri, hizmet geliri, sigortalardan elde edilen gelir vs.)  Kanada  vergi  formu  doldurulup  vergi  yükümlülüğünün  hesaplanması gerekmektedir. Bu hususlara ilişkin ayrıntılı bilgiler Kanada Gelir Vergisi Yasasının I. ve XIII. Bölümlerinde yer almaktadır.
• Diğer taraftan, Kanada’nın diğer ülkelerle olan vergi anlaşmaları uyarınca Kanada dışında kurulmuş işletmeler ile Kanada mukimi olmayan kişilerin Kanada’da elde ettikleri gelirler üzerinden alınan vergiler farklı oranlarda olabilmektedir.
• “Kanada ile Türkiye Cumhuriyeti Arasında  Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması”, 14.07.2009 tarihinde Ottava’da imzalanmış ve tüm yönleriyle 1.1.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

 

B- KANADA’DA UYGULANAN GELİR VERGİLERİ:

 

Kanada’da   gelir   üzerinden   alınan   vergiler   federal   ve   eyalet   bazında   ayrı   ayrı   tahsil edilmektedirler.

 

Federal Gelir Vergileri–2012

 

• 15% on the first $42,707 of taxable income, +

 

• 22% on the next $42,707 of taxable income (on the portion of taxable income over $42,707 up to $85,414), +
• 26% on the next $46,992 of taxable income (on the portion of taxable income over $85,414 up to $132,406), +
• 29% of taxable income over $132,406.

 

 

 

Eyaletlerde Gelir Vergileri–2012

 

 

 

Provincial/territorial tax rates (combined chart)
Provinces/territories	Rate(s)
Newfoundland and Labrador	7.7% on the first $32,893 of taxable income, + 12.5% on the next $32,892, + 13.3% on the amount over $65,785
Prince Edward Island	9.8% on the first $31,984 of taxable income, + 13.8% on the next $31,985, + 16.7% on the amount over $63,969
Nova Scotia	8.79% on the first $29,590 of taxable income, + 14.95% on the next $29,590, + 16.67% on the next $33,820, + 17.5% on the next $57,000, + 21% on the amount over $150,000
New Brunswick	9.1% on the first $38,190 of taxable income, + 12.1% on the next $38,190, + 12.4% on the next $47,798, + 14.3% on the amount over $124,178
Quebec	16% on the first $40,100+ 20% on the next $40,100 (between 40,100 and 80,200)+ 24% on the amount over $80,200
Ontario	5.05% on the first $39,020 of taxable income, + 9.15% on the next $39,023, + 11.16% on the amount over $78,043
Manitoba	10.8% on the first $31,000 of taxable income, + 12.75% on the next $36,000, + 17.4% on the amount over $67,000
Saskatchewan	11% on the first $42,065 of taxable income, + 13% on the next $78,120, + 15% on the amount over $120,185
Alberta	10% of taxable income
British Columbia	5.06% on the first $37,013 of taxable income, + 7.7% on the next $37,015, + 10.5% on the next $10,965, + 12.29% on the next $18,212, + 14.7% on the amount over $103,205

 

Yukon	7.04% on the first $42,707 of taxable income, + 9.68% on the next $42,707, + 11.44% on the next $46,992, + 12.76% on the amount over $132,406
Northwest Territories	5.9% on the first $38,679 of taxable income, + 8.6% on the next $38,681, + 12.2% on the next $48,411, + 14.05% on the amount over $125,771
Nunavut	4% on the first $40,721 of taxable income, + 7% on the next $40,721, + 9% on the next $50,964, + 11.5% on the amount over $132,406

 

 

 

C- KANADA’DA UYGULANAN KURUMLAR VERGİSİ:

 

Federal:

 

• Kanada’da uygulanmakta olan kurumlar vergisi oranı %38 olup, federal indirim sonrasında

%28 olarak uygulanmaktadır.

• 2012 yılında, Kanadalının kontrolünde küçük işletmeler için federal kurumlar vergisi %11, diğer şirketler için ise %15 olarak belirlenmiştir.

 

Eyaletler:

 

 

 

Eyalet/Bölge	Düşük Oran	Yüksek Oran
Newfoundland and Labrador	4%	14%
Nova Scotia	4.5%	16%
Prince Edward Island	1%	16%
New Brunswick	5%	11%*
Ontario	4.5%	12%**
Manitoba	nil	12%
Saskatchewan	4.5%***	12%
British Columbia	2.5%	10%
Quebec	8	11.9%
Alberta	3%	10%
Yukon	4%	15%
Northwest Territories	4%	11.5%
Nunavut	4%	12%

* 10% effective July 1, 2011

** 11.5% effective July 1, 2011

*** 2% effective July 1, 2011

 

ÖRNEK:

 

• Ontario Eyaletinde  kurulmuş  ve  federal  küçük  işletme  indiriminden  faydalanabilen Kanadalının Kontrolündeki Özel Şirket-CCPC ile genel şirket arasındaki vergilendirme farkı  2012  yılı    ve  ilk  500  bin  Kanada  Dolarına  kadar  olan  gelir  için  şu  şekilde olmaktadır:

 

	CCPC	Genel
Federal Vergi	%11	%15
Ontario Eyaleti Vergisi	%4,5	%12
Toplam	%15,5	%27

 

 

D- MAL  VE  HİZMET   SATIŞINDAN  ALINAN  VERGİLER  VE  DİĞER  ÖNEMLİ VERGİLER:

 

1. Mal ve Hizmet Satışından Alınan Vergiler

 

• Federal Mal ve Hizmet Vergisi (GST/Goods and Services Tax) pek çok ürüne ve hizmete uygulanan bir katma değer vergisi olup harcamalar üzerinden alınmaktadır.
• Federal düzeyde, 1 Ocak 2008 tarihinden bu yana uygulanan GST %5’tir.
• GST  satış   anında   tüketiciden  alınmaktadır.  Satıcı   devlet   adına   vergiyi   almakla yükümlüdür.
• Bir çok eyalette mal ve hizmet satışlarında Bölgesel Satış Vergisi (Provincial Sales Tax- PST) uygulanmaktadır. Bu vergi, Quebec ve Prince Edward Island eyaletleri dışında, bütün eyaletlerde federal vergi olan GST uygulanmadan mal veya hizmetin ana parası üzerinden tahsil edilir. Quebec ve Prince Edward Island eyaletlerinde ise eyalet satış vergisi, mal bedeli ve federal satış vergisi olan GST’nin toplamı üzerinden alınmaktadır.
• Ontario, Nova Scotia, New Brunswick, Newfoundland ve Labrador, eyaletlerinde GST eyalet vergileri ile birleştirilerek Armonize Satış Vergisi (HST/Harmonized Sales Tax) oluşturulmuştur.
• Kanada’da eyaletlerin bir çok üründe uyguladığı bölgesel vergi oranları aşağıda yer almaktadır.

 

Eyaletlerde Satış Vergisi Oranları

Eyalet/Bölge	Vergi Oranı (%)
British Columbia	7
Alberta	0
Saskatchewan	5
Manitoba	7
Ontario-	13 (HST)
Québec	8.5
Newfoundland and Labrador	13 (HST)
Nova Scotia	15 (HST)

 

Eyalet/Bölge	Vergi Oranı (%)
New Brunswick	13 (HST)
Prince Edward Island	10
Northwest Territories	0
Nunavut	0
Yukon	0

 

• Genel olarak,  Kanada’da işletme  sahibi  olan  herkesin  GST  toplaması  ve  bildirmesi gerekmektedir. Ancak, yıllık toplam satışları 30.000 Kanada dolarından az olan küçük tedarikçilerin GST için kendilerini kaydettirmelerine gerek yoktur.
• Kanada mukimi olmayan ancak Kanada’ya posta yolu ile dergi, kitap, gazete vb. ürün satan kişiler GST için kaydolmak zorundadırlar.
• Diğer taraftan,  Kanada  mukimi  olmayan  ancak  Kanada’ya  teslim  için  sipariş  alan işletmeler ile yıllık toplam satışları 30.000 Kanada dolarından az olan küçük tedarikçiler istedikleri takdirde GST için kaydolabilirler.
• Bazı ürünlerde (temel gıda ürünleri, reçeteli ilaçlar, çoğu tıbbi gereç, ihraç edilen mallar vs.) GST oranı sıfırdır.
• Kanada’da mukim olmayan bir kişinin Kanada’ya yerleşme ya da Kanada’da iş kurma amaçlı aldığı danışmanlık hizmetlerinde de GST sıfır olabilmektedir.
• Ayrıca GST’den muaf olan ürünler/hizmetler kategorisi bulunmaktadır. Pek çok sağlık ve diş hekimliği hizmeti, uzun süreli emlak kiralamaları, eğitim hizmetleri, çocuk bakım hizmetleri vs. bu kategoride yer almakta olup bu ürünlerin/hizmetlerin sağlanmasında harcanan GST miktarı işletme tarafından federal devletten talep edilememektedir.
• Kanada’da mukim olmayanlar için özel kurallar:
• Kanada’da yerleşik bir müşteriye mal satan ve aynı zamanda bu malın kayıtlı ithalatçısı konumunda olan (malın gümrükten çekilme işlemini yürüten kişi) Kanada’da mukim olmayanların gümrükte ödedikleri GST miktarı daha sonra müşteri tarafından federal devlete beyan edilerek geri alınabilmektedir.
• Kanada’da mukim olmayanların, Kanada’da yerleşik işyerleri yoksa Kanada’daki müşterilerine verdikleri hizmet ya da temin ettikleri kişisel mülk üzerinden GST almalarına gerek yoktur.
• Kanada’da mukim  olmayanların  Kanada’daki  bir  tedarikçiden  mal  satın  alıp Kanada’daki bir müşteriye satmaları durumunda malı satın alırken GST ödemelerine gerek yoktur.
• Genel olarak  ithalatta  ödenen  GST,  işletmenin  toplamış  olduğu  vergilerden  düşüm şeklinde sonradan federal hükümetten talep edilebilmektedir. Ancak ihracatçının vergilendirilebilir ticari faaliyetlerinde kullanacağı maddi olmayan varlıklar (patent, ticari marka vb.) ile hizmet ithalatında GST geri talep edilememektedir.
• Bazı malların satışında GST’ye ek olarak Özel Tüketim Vergisi Yasası (Excise Tax Act) uyarınca özel tüketim vergisi alınmaktadır. Petrol ürünleri, klimalar ve ağır araçlar bu ürünler arasında yer almakta olup vergi miktarları düzenli olarak Kanada Gelir Đdaresi tarafından açıklanmaktadır.
• Alkol ve tütün ürünlerinde ise GST’ye ek olarak Özel Tüketim Yasası (Excise Act) uyarınca özel tüketim harcı alınmaktadır. Kanada’da üretilen ürünlerde söz konusu harç paketleme noktasında  uygulanırken  ithal  edilen  ürünlerde  ithalatçı  tarafından  ithalat

 

sırasında ödenmektedir. Vergi miktarları düzenli olarak Kanada Gelir Đdaresi tarafından açıklanmaktadır.

 

2. Diğer     Önemli Vergiler

 

• Ontario, Quebec, Manitoba ve Nova Scotia eyaletlerinde işletmelerin vergilendirilebilir sermayeleri üzerinden hesaplanan sermaye vergileri bulunmaktadır. Kanada’da mukim olmayan ancak Kanada’da şubesi bulunan firmaların ödemeleri gereken sermaye vergileri Kanadalı firmaların ödediği oranlara göre daha yüksek olabilmektedir.
• Kanadalı çalışanları olan kuruluşlar işveren olarak Kanada  ya  da  Quebec Emeklilik Planına (Canada/Quebec Pension Plans) ve istihdam Sigortasına (Employment Insurance) ödeme yapmak zorundadırlar. Bunların yanısıra eyaletlerin zorunlu kıldığı sağlık ödemeleri de bulunabilmektedir.