Kanada Hizmet Sektörü
Kanada ‘da Hizmetler
Hizmetler sektörü, çalışan nüfusun dörtte üçünü istihdam eden, GSYİH’nın ise üçte ikisini
oluşturan büyük ve çok yönlü bir sektördür. En büyük alt sektör, çalışan nüfusun yaklaşık %13’ünü
barındıran perakende sektörüdür. Hizmet sektörünün ikinci en büyük kısmını, nüfusun nispeten
daha azının istihdamını sağlayan işletme ve şirket idaresi sektörü oluşturmaktadır. Bu sektör
finansal hizmetler, gayrimenkul ve telekomünikasyon endüstrilerini içermektedir.
Son yıllarda özellikle Toronto gibi gelişmiş şehirlerde yerleşen bu kesimde ciddi büyüme
kaydedilmiştir. Kanada’nın önde gelen bankaları da bu yapıya uygun olarak merkezlerini
Toronto’da açmışlardır. Eğitim ve sağlık sektörleri Kanada’nın en büyük iki sektörü olmakla
birlikte, her ikisi de kamu faaliyet alanı olarak ön plana çıkmaktadır. Özellikle sağlık hizmetlerinin
hızlı bir gelişme süreci içerisinde olduğu gözlemlenmektedir.
Kanada’da Bankacılık
1980’lerin sonuna kadar dağınık bir yapı sergileyen finansal hizmetler sektörü, 1990’lardan itibaren
daha konsantre bir yapıya geçmiş, tüm büyük bankalar komisyonculuk, yatırım fonları ve başta
otomobil ve ev sigortaları olmak üzere sigortacılık faaliyetlerine de giriş yapmıştır.
1999 yılında Federal sigortacılık mevzuatında yapılan ve bu firmaların hisse artırımına gitmesine
imkan veren düzenlemenin ardından üç büyük hayat sigortası şirketi olan Manulife Financial, Sun
Life Financial ve Great-West Life firmaları bugün Kanada’nın en büyük ve faaliyetleri en çeşitli
finansal kurumları haline gelmiştir. 1999 yılına kadar ülkede Toronto, Vancouver, Alberta ve
Montreal olmak üzere dört adet menkul kıymet borsası bulunurken sermaye piyasasındaki yeniden
yapılanma çalışmaları, zaten ülkedeki toplam işlem hacminin %80’lik kısmını elinde bulunduran
Toronto Menkul Kıymetler Borsası’nı (TSX) büyük şirketlerin hisselerinin alınıp satıldığı tek borsa
haline getirmiştir.
Bu yeni düzenleme ile Montreal Borsası 10 yıl boyunca future ve opsiyon işlemlerinin, Vancouver
ve Alberta Borsalarının birleştirilmesi ile oluşturulan Canadian Venture Exchange de daha küçük
hisse senetlerinin alınıp satıldığı borsalara dönüştürülmüştür Ülkenin para ve bankacılık
faaliyetlerini, fiyat istikrarını, faiz hadlerini ve para arzını düzenleyen resmi kuruluşlar, Kanada
Bankası (Bank of Canadia/Merkez Bankası) ve Mali Kurumlar İzleme Ofisi’dir.
Kanada verimli ve güvenilir bir bankacılık sistemine sahiptir. Ülkede 8 000’in üzerinde şube ve 16
800’ün üzerinde bankaya ait ATM bulunmaktadır. Kanada’daki toplam ATM sayısı ise 55 500’ün
üzerindedir. Bu açıdan ülke kişi başına düşen ATM sayısı en yüksek olan ülkedir. Banka kartları,
internet bankacılığı ve telefon bankacılığı imkanları en iyi şekilde kullanılmaktadır.
Kanada’da Doğrudan Yabancı Yatırımlar
Kanada’da Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Güçlü ve istikrarlı ekonomisi, rekabetçi yatırım ortamı, gelişmiş araştırma ve geliştirme altyapısı ile
beraber nitelikli işgücünün varlığı Kanada’yı yabancı yatırımlar için cazip bir ülke haline
getirmiştir. Bu özellikleri ile imalattan bilgi ve iletişim teknolojilerine, gıda işlemeden yenilenebilir
enerjiye kadar pek çok sektörde dünyanın önde gelen firmaları Kanada’da yatırım yapmaktadır.
Ülke G7 ülkeleri arasında önümüzdeki 5 yıllık dönemde yatırım yapmak için en elverişli ülke
olarak gösterilmektedir.
Küresel krizin etkisiyle sınır ötesi birleşmeler ve satın almalarda son iki yıla göre düşüş yaşanmış
olmasına rağmen ülkenin Kanada’ya giren Doğrudan Yabancı Yatırım (DYY) istatistikleri olumsuz
etkilenmemiştir. 2009 yılında ülkeye yaklaşık 8,6 milyar Dolar tutarında bir DYY girişi yaşanmış
olup, 2009 yılında toplam DYY stoku 549,4 milyar Dolara yükselmiştir. Diğer taraftan ülkenin
yatırım dengesi geleneksel olarak açık vermekte, ülkeye giren DYY, çıkan DYY’nin altında
kalmaktadır.